Szlak Okrężny
Szlak niebieski „Okrężny“, przebiegający terenami parku leśnego Bażantarnia, stanowi obwodnicę o całkowitej długości 10 km. Ze względu na charakterystykę terenu, którym szlak przebiega oraz na stopień trudności podzielony został na dwa odcinki: szlak niebieski „leśny“ długości 3,6 km i szlak niebieski „górski“ długości 6,4 km. W podobny sposób przedstawiony został również nasz opis, jednak zachowana została ciągłość całego szlaku (także kilometrów).
Szlak ten opracowany został przez działaczy Klubu Turystów Pieszych PTTK „Delta“ w Elblągu pod przewodnictwem kol. Józefa Bagińskiego i przez nich został też wyznakowany.
SZLAK LEŚNY
Wędrówkę naszą rozpoczynamy z węzła szlaków umiejscowionego w Bażantarni, przed restauracją Myśliwska, obok wspaniałego, starego dębu - pomnika przyrody. Tutaj szlak niebieski ma swój znak początku (0,0 km), niebieskie koło z białą obwódką. Z tego miejsca udajemy się w lewo, przechodzimy przez parking samochodowy, obok muszli koncertowej, za którą na asfaltowej drodze skręcamy w prawo. Idąc naszą szosą, biegnącą w kierunku leśniczówki (leśnictwo lasów komunalnych miasta Elbląga), mijamy z prawej strony polanę z formą przestrzenną i dochodzimy do zakrętu. Tutaj spotykamy znaki szlaku zielonego - „Ścieżki Jaszczurek“. Na zakręcie skręcamy w lewo, a ok. 50 m dalej szlak zielony skręca w prawo, my natomiast trzymając się kierunku biegu szlaku niebieskiego idziemy prosto. Nie dochodząc do leśniczówki, przy dużym leśnym skrzyżowaniu dróg, szlak nasz skręca w prawo i biegnie leśną, utwardzoną drogą pod górę. Po wyjściu na płaski teren mijamy z prawej strony malowniczą, leśną łąkę, otoczoną pierścieniem brzóz, a dalej ogródki działkowe. Przez cały czas szlak niebieski „leśny“ prowadzi nas szeroką, utwardzoną drogą, biegnącą lasem mieszanym, z przewagą, buka i dębu, od której odbiegają na lewo i prawo liczne dróżki i ścieżki. Z prawej strony mijamy kolejne dwie leśne zatoki z miejscami odpoczynku dla spacerowiczów, wyposażone w niewielkie zadaszenia - wiaty, ławki i stoły. Trzymając się kierunku północno-wschodniego, po przejściu zakrętu drogi, z lewej strony, do naszego szlaku dołącza szlak żółty - „Okólny“, który biegnie dalej wspólnie z naszym szlakiem niebieskim. Po ok. 250 m wspólnego biegu, szlak żółty skręca w prawo, w kierunku południowo-zachodnim (1,6 km), natomiast my dalej trzymając się kierunku znaków szlaku niebieskiego idziemy prosto. Z prawej strony, między drzewami widoczny wznoszący się stopniowo teren - to stok tzw. Góry Bukowej (131 m n.p.m.). Dochodzimy do dużego, leśnego rozwidlenia dróg, gdzie skręcamy w lewo. Droga nasza biegnie tutaj wspaniałym młodnikiem (z obu stron drogi) bukowo-grabowym z domieszką dębu i doprowadza nas do widocznej z prawej strony dużej, ogrodzonej polany - miejscu po spalonej, nieodżałowanej wiacie „Ewa“ (2,1 km). Przed spaleniem wiaty przez nieznanych sprawców, odbywało się tu wiele imprez turystycznych, a samo miejsce położone w przepięknym zakątku północno-wschodniego krańca Bażantarni było licznie odwiedzane przez mieszkańców miasta.
Idąc dalej szlakiem niebieskim, po ok. 200 m dochodzimy do kolejnego pola biwakowego z wiatą, położonego w pobliżu gajówki Dąbrowa - miejsce węzła szlaków turystycznych (2,3 km).
Na dorodnym drzewie, stojącym w centrum rozdroża spotykamy znaki szlaku czerwonego - „Kopernikowskiego“. Tutaj nasz szlak niebieski „leśny“ skręca w prawo, przyjmuje ogólny kierunek południowo-zachodni i biegnąc wspólnie ze znakami szlaku czerwonego wchodzi w las mieszany sosnowo-bukowy (z prawej młodnik bukowo-grabowy). Przechodzimy przez zagajnik i po ok. 150 m dochodzimy do młodnika usytuowanego zaraz za nim, z lewej strony. Skręcamy w lewo, w wąską, bardzo słabo widoczną ścieżkę, biegnącą przez młodnik. W tym miejscu należy pilnie śledzić znaki szlaku. Są one umieszczone dosyć rzadko i niejednokrotnie na młodych drzewkach, gdzie mogą je przesłaniać bardzo szybko rosnące zarośla i krzewy.
Bardzo uważnie przechodzimy ścieżką przez młodnik i zaraz za nim skręcamy w prawo, w kierunku dorodnych drzew widocznych z prawej strony. Wchodząc na wyraźną, leśną ścieżkę wijącą się wzdłuż stromej skarpy, łagodnym podejściem wchodzimy na szczyt Góry Jagiellońskiej (3,0 km). Stojąc na szczycie wzniesienia możemy podziwiać wspaniałą panoramę najbliższej okolicy porośniętej lasem Bażantarni i meandry płynącego w dole Srebrnego Potoku.
Z Góry Jagiellońskiej schodzimy w dół. Zejście jest bardzo strome, porośnięte dorodnymi bukami. W porze deszczowej dosyć śliskie, ze względu na gliniaste podłoże i spływającą tędy wodą. Ścieżka, którą biegnie szlak, po zejściu ze wzniesienia gwałtownie skręca w prawo, w kierunku południowo-zachodnim. Początkowo jest bardzo wąska i kluczy pomiędzy skrajem kolejnego, stromego wzniesienia, a korytem rzeki Kumielki zwanej częściej Srebrnym Potokiem. Po przejściu ok. 150 m wchodzimy na szeroką aleję spacerową, biegnącą wzdłuż krętego brzegu Srebrnego Potoku. Wokół roztaczają się strome wzniesienia, porośnięte lasem - krajobraz zaskakujący nawet najwytrawniejszych zwolenników turystyki górskiej. Oba szlaki prowadzą nas teraz ok. 300 m, gdzie za zakrętem rzeki spotykamy szlak zielony - „Ścieżkę Jaszczurek“. Tutaj oba szlaki rozchodzą się. Szlak niebieski wraz z zielonym skręcają w lewo i przechodzą przez bród na Srebrnym Potoku,natomiast szlak czerwony wraz ze szlakiem zielonym biegną prosto, w kierunku południowo-wschodnim, aleją którą przed chwilą szliśmy. Po przejściu rzeki szlaki nasze skręcają w lewo i pną się ścieżką pod górę, dosyć łagodnym podejściem, które doprowadza nas do polanki, w centrum, której widoczne pozostałości (słup) po tzw. „Parasolu“ (3,6 km) - zadaszeniu w kształcie otwartego parasola, wokół którego rozlokowane były niegdyś ciężkie ławki wykonane z przeciętnych pni drzew. Było to miejsce spotkań wielu pokoleń turystów, lecz niestety zostało zniszczone (spalone).
W tym miejscu szlak niebieski „leśny“ zmienia swoją nazwę i od tej chwili, ze względu na swój przebieg, określany jako trudny, przyjmuje nazwę „górski“.
SZLAK GÓRSKI
Przy Parasolu szlak niebieski i zielony - „Ścieżka Jaszczurek“ skręcają w prawo i pną się do góry szeroką, leśną drogą.
Nie dochodząc do szczytu wzgórza Kazalnica (ok. 200 m od Parasola) szlaki nasze rozwidlają się. Szlak zielony pnie się dalej prosto, utrzymując dotychczasowy kierunek, a szlak niebieski „górski“ skręca w prawo i biegnąc leśną, wąską ścieżką przez młodnik bukowo-grabowy doprowadza nas na szczyt wzniesienia nazywanego potocznie Kazalnicą. Z urwistego brzegu wzniesienia roztacza się szeroka panorama na przełom Srebrnego Potoku oraz na okoliczne wzgórza i doliny porośnięte lasem. Krajobraz staje się tu coraz bardziej dziki i niedostępny, osiągając swój kulminacyjny punkt w tzw. Czarcim Jarze.
Trzymając się stromego urwiska Kazalnicy, wzdłuż którego biegnie teraz nasz szlak, zbliżamy się do kolejnego młodnika, za którym szlak nasz skręca ostro w prawo, a zaraz po kilkunastu metrach w lewo i wspina się ścieżką biegnącą dorodnym, starym lasem na szczyt kolejnego wzniesienia, znanego pod nazwą Góra Ludowa (4,0 km). Wędrując dalej urwistym brzegiem Góry Ludowej zagłębiamy się w las bukowy. Idziemy tutaj ścieżką kluczącą raz w lewo, raz w prawo i pokonując kilka wzgórz dochodzimy do brzegu Kwietnej Doliny (4,4 km). Schodzimy w dół, podmokłą dróżką i przechodzimy na drugą stronę strumienia, gdzie szlak niebieski „górski“ biegnąc pod górę podmokłym brzegiem strumienia dochodzi do skraju Słonecznego Pola. Tutaj za olbrzymim głazem skręca w prawo i wchodzi na wąską ścieżkę, biegnącą stromym zboczem wzniesienia Majówka. Klucząc niebezpiecznym, śliskim zboczem góry, robiąc kilka zakoli szlak niebieski dochodzi do skraju Czarciego Jaru (5,4 km), gdzie schodząc w dół przechodzimy przez strumień. Dalej pnąc się stromym zboczem wchodzi na Górę Sowią (5,8 km), znaną również pod nazwą Świątynia Dumania, z rozległym, wspaniałym widokiem na Czarci Jar i okoliczne, zalesione wzniesienia.
Schodząc z Góry Sowiej stromym stokiem, skręcamy w lewo i pokonując kilka zakoli, leśną ścieżką biegnącą lasem bukowym, dochodzimy do urwistej skarpy wzniesienia, skąd widoczny w dole Srebrny Potok, a nad nim mostek „Elewów“. Stromym i niebezpiecznym zboczem schodzimy w dół i skręcamy w prawo. Spotykamy tutaj znaki szlaku żółtego - „Okólnego“, który w tym miejscu przecina szlak niebieski, a z drugiej strony mostku, na szerokiej alei szlak czerwony - „Kopernikowski“, biegnący wzdłuż brzegu rzeki. Dochodząc do mostku Elewów (7,1 km) tj. ok. 80 m od wzniesienia, z którego zeszliśmy, skręcamy w lewo. Przechodzimy przez boczną kładkę nad strumieniem wpadającym do Srebrnego Potoku i pnąc się łagodnym podejściem, wchodzimy pod górkę. Ok. 50 m dalej, szlak nasz skręca w lewo. Wchodzimy do płytkiego, malowniczego żlebu, gdzie droga pnąc się łagodnie pod górę, biegnie wschodnim krańcem Wzgórza 13 sosen. Dochodzimy do szerokiej, leśnej drogi biegnącej przez rozległy, rzadko porośnięty las bukowy. Tutaj skręcamy w prawo, przechodzimy przez drogę i wchodzimy (pomiędzy zaroślami) w las bukowy z domieszką sosny. Ścieżka klucząc teraz południowym brzegiem Wzgórza 13 sosen doprowadza nas do widocznego w dole potoku. Schodzimy krętą ścieżką w dół zbocza, gdzie przechodzimy przez strumień i trzymając się kierunku znaków szlaku niebieskiego, wąską ścieżką, klucząc leśnymi ostępami dochodzimy do skraju wzniesienia, z którego widoczny w dole Srebrny Potok. Dalej szlak nasz przybiera ogólny kierunek zachodni i biegnąc raz to skrajem urwistego wzniesienia, bądź odbiegając od niego doprowadza nas do kolejnego strumienia, przy którym skręcamy ostro w lewo. Schodzimy w dół wąską ścieżką biegnącą wzdłuż strumienia i po pozostałościach kładki nad nim przechodzimy na drugą stronę. Za kładką szlak, nasz pnie się pod górę i wchodzi na skraj „Urwiska Krystyny“ (7,8 km), przy którym pozostałości kolejnej spalonej wiaty i zniszczonych ławek i stołów. Z piaszczystego brzegu urwiska, rozległy widok na Srebrny Potok i szlak czerwony - „Kopernikowski“ biegnący wzdłuż jego brzegu.
Zostawiając za sobą „Urwisko Krystyny“ i przepiękne widoki na okolicę, idziemy początkowo skrajem wzniesienia, a ok. 50 m dalej odbijamy w lewo, na szeroką ścieżkę, z której na lewo i prawo odbiegają liczne leśne dróżki.
Trzymamy się kierunku szlaku niebieskiego „górskiego“, który pokonując kilka zakoli wchodzi szeroką drogą na Wzgórze Marii (8,3 km). Tutaj szlak schodzi z drogi i biegnąc dalej wąską ścieżką, wijącą się skrajem urwistych wzniesień i prowadząc równolegle do widocznego w dole Srebrnego Potoku, doprowadza nas na skraj dużej polany z usytuowanym przy niej skrzyżowaniem leśnych dróg. Z lewej strony widoczne zabudowania leśnictwa Dębica, a przy nich szlak żółty - „Okólny“ i droga prowadząca od naszego skrzyżowania do leśniczówki, a dalej do osiedla Dębica. Nie zmieniając kierunku marszu przechodzimy przez krzyżówkę i drogą biegnącą początkowo skrajem polany wchodzimy ponownie w las. Skręcamy w prawo, w leśną ścieżkę, która biegnąc prawie równolegle do drogi, prowadzi brzegiem wzniesień. Ok. 1 km dalej, ponownie wchodzimy na pozostawioną wcześniej drogę, gdzie skręcamy w prawo i po przebyciu kolejnych 200 m dochodzimy do mostku na rzece Kumielce (9,5 km). Przechodzimy przez mostek i mijając z lewej strony rozległą polanę „Boisko“, a z prawej leśną zatokę z miejscem na ognisko dochodzimy do krzyżującej się z naszym szlakiem drogi. Obok tablicy informacyjnej, ustawionej przy skrzyżowaniu skręcamy w prawo, by zaraz po przejściu ok. 30 m skręcić w lewo. Szlak nasz, pnąc się pod górę, doprowadza nas do punktu wyjścia przed restauracją Myśliwska (10,0 km), gdzie kończy swój bieg, a my kończymy naszą wędrówkę urokliwym, pełnym niebezpiecznych i trudnych przejść szlakiem niebieskim - „Okrężnym“.
Opis: Marian Tomaszewski