Imprezy i wycieczki | Biuro | Kontakt

Dnia 24 marca 2014 r. odbyło się szkolenie przewodnickie, którego tematem przewodnim była historia Alei Grunwaldzkiej w Elblągu. Na spotkanie przewodnicy Brygida Gawron i Grzegorz Rembacz przygotowali prezentację multimedialną. Technicznie prezentacje pomógł nam przygotować kolega Karol Wyszyński, za co mu bardzo dziękujemy.

Aleja Grunwaldzka to dawny trakt wiodący od nowomiejskie Bramy Holenderskiej usytuowanej pierwotnie na osi ul. Giermków w kierunku Pasłęka. Brama ta po raz pierwszy pojawiła się w źródłach pisanych w latach pięćdziesiątych XIV w. W XVII w. wybudowano nową bramę o tej samej nazwie, w okolicy dzisiejszego Placu Grunwaldzkiego, który właśnie od niej przyjął swą pierwotną nazwę – placu przy Bramie Holenderskiej. Brama ta została rozebrana w 1786 r. Po obu stronach traktu rozciągały się łąki i pola mieszczan Nowego Miasta. Zabudowania znajdowały się tu tylko sporadycznie.

W latach 30-tych XIX w. pojawiła się na planie miasta ulica Holenderska (Hollenderstrasse), która kończyła się na Kumieli. Dopiero z chwilą wybudowania w 1850 r. linii kolejowej i dworca, ulicę tę przedłużono do granic miasta. W pobliżu linii kolejowej ulokowały się fabryki Schichua i Komnicka. Nastąpił rozwój tej części miasta, wzniesiono nowe kwartały zabudowy. W 1870 r. przy Placu Grunwaldzkim wzniesiono budynek dla Urzędu Powiatowego, który otrzymał formę piętrowej eklektycznej kamienicy. Jednak wybuch I wojny światowej, powojenna recesja i kryzys spowodowały zahamowanie rozwoju tej części miasta. Zdążono zabudować tylko część kwartałów między ulicami: Grunwaldzka, Żeromskiego, Ogrodowa, Polna. Po I wojnie światowej ulica Holenderska zmieniła nazwę na Tannenberg Allee.

Dalsza zabudowa nastąpiła w latach 20-tych i 30-tych XX w., ale były to już skromniejsze osiedla mieszkaniowe i pojedyncze budynki mieszkalne.

Najbardziej reprezentacyjna zabudowa Alei Grunwaldzkiej znajduje się pomiędzy ulicami Polną i Żeromskiego. Wśród budynków wyróżniają się nr 51, 57 i 63 o elewacjach pokrytych żółtą licówką z bardzo bogatym eklektycznym detalem. Dom pod nr 63 zwany był „Domem Kataryniarza”, to w tym budynku mieszkała rodzina obecnej kanclerz Niemiec Angeli Merkel. W monumentalnym budynku pod nr 45 znajdował się przed wojną konsulat szwajcarski. Wyróżnia się również modernistyczny budynek nr 31 z lat 30-tych XX w. o klinkierowej elewacji. Za nim znajdują się budynki dawnej serowarni.

Również i współcześnie Aleja Grunwaldzka jest jedną z najważniejszych ulic naszego miasta. W latach 70-tych XX w. wybudowano tu dworzec PKS, który w latach 2003-2004 przeszedł gruntowną modernizacją. Powstała też filia Politechniki Gdańskiej, która w roku 1998 została przekształcona w Państwową Wyższą Szkołą Zawodową, a w 2011 r. oddano do użytku nowe skrzydło szkoły. Przy Alei Grunwaldzkiej w 2007 r. otwarto również nowoczesne Centrum sportowo-biznesowe.

Grzegorz Rembacz