Imprezy i wycieczki | Biuro | Kontakt

W sobotę 22.02.2014 r. odbył się „42 Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych do Fiszewa” impreza organizowana od 1971 roku przez działaczy z PTTK z Elbląga i członków KTP „Delta”. Ideą jaka przyświecała i przyświeca do dnia dzisiejszego organizatorom było zachowanie w pamięci wydarzeń związanych z Powstaniem Listopadowym, a które miały miejsce w Fiszewie.

Powstańcy na Żuławach
Po upadku Powstania Listopadowego żołnierze polscy opuścili Królestwo Polskie i przekraczając granicę udali się do Prus między innymi na teren Żuław, gdzie złożyli broń i zostali internowani. Powstańcy pomimo ogłoszenia przez cara amnestii, nie uwierzyli w dobre intencje zaborcy i nie chcieli wracać na ziemię zaboru rosyjskiego, ponieważ bali się represji ze strony władz rosyjskich. Postanawiają emigrować do Francji. W dniu 27.01.1832 roku do bezbronnych powstańców udających się w kierunku Malborka, żołnierze pruscy otwierają ogień. Ośmiu żołnierzy zostaje zabitych, a wielu jest rannych. Zabici powstańcy zostają pochowani w zbiorowej mogile w Fiszewie. Wokół mogiły zostaje posadzonych 8 lip.

Historia złazu
W latach siedemdziesiątych XX wieku działacze KTP „Delta” z elbląskiego PTTK odkrywając tereny Żuław i dostępną w tym czasie literaturę (najczęściej w języku niemieckim) odgrzebali z niepamięci informacje o tym co wydarzyło się w tej małej żuławskiej wiosce. Powstał pomysł upamiętnienia tych wydarzeń i w 1971 roku zorganizowali pierwszy Złaz do Fiszewa, który organizowany jest w tym roku już po raz 42. W roku 1975 działacze PTTK z KTP „Delta” byli inicjatorami ustawienia w miejscu domniemanego pochówku powstańców głazu narzutowego i umieszczenia na nim tablicy pamiątkowej. Pomysł został zrealizowany dzięki wsparciu i zaangażowaniu wielu ludzi. Wieloletnim komandorem Złazu był śp. Bolesław Kołtun, który dokładał wielkich starań żeby impreza ta miała odpowiednio uroczystą oprawę. Kiedy kolega Bolek ze względu na stan zdrowia wycofał się z organizacji Złazu pałeczkę organizacyjną przejął od niego Sławomir Kałabun, który kontynuuje dobre tradycje tej imprezy.

42 Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych do Fiszewa
W tym roku na Złaz zgłosiło się 250 uczestników z Elbląga, Malborka, Gdyni, Tczewa, Nowego Dworu Gdańskiego, Subkowy i Gronowa Elbląskiego. Turyści zwiedzali okolicę wędrując pieszo po pięciu trasach wiodących przez malownicze żuławskie wsie skrywające swą ciekawą historię za ścianami zabytkowych domów czy w ciszy menonickich cmentarzy. Trasy doprowadziły wszystkich uczestników pod pomnik w Fiszewie, gdzie odbyły się uroczystości patriotyczne.


Uroczystości pod pomnikiem rozpoczęto od wystawienia Warty Honorowej złożonej z żołnierzy 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Elblągu, strażaków z miejscowej Ochotniczej Straży Pożarnej oraz strażaków przebranych w mundury Powstańców Listopadowych. Przy pomniku stanął również poczet sztandarowy z Gimnazjum w Gronowie Elbląskim. Po sygnale „Słuchajcie wszyscy” wykonanym na trąbce sygnałowej przez trębacza nastąpiło powitanie honorowych gości min: panią Edytę Andruszkiewicz Inspektora Departamentu Kultury, Sportu i Turystyki reprezentującą prezydenta miasta Elbląga, ppłk Grzegorza Ciarkowskiego Szefa Wydziału Personalnego 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej w Elblągu, Marcina Ślęzaka Wójta Gminy Gronowo Elbląskie, ks. kapelana por Piotra Rokitę, Zenona Urbaniaka przedstawiciela Rady Gminy w Gronowie Elbląskim, Marię Korzeniewską Dyrektorkę  Gimnazjum im. Powstańców Listopadowych w Gronowie Elbląskim, mieszkańców Fiszewa oraz uczestników Złazu. Minutą ciszy uczciliśmy pamięć pomordowanych po której nastąpiła modlitwa za zmarłych odmówiona przez księdza kapelana.

Leszek Marcinkowski prowadzący uroczystości pod pomnikiem przekazał zebranym krótką gawędę o wypadkach Fiszewskich. Po apelu delegacje gości, przedstawicieli władz, wojska, strażaków, turystów uczestniczących w Złazie oraz mieszkańców wsi jak i uczniów z Gimnazjum w Gronowie Elbląskim imienia Powstańców Listopadowych przy dźwiękach werbli złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów i zapaliły znicze. Było to tym bardziej uroczyste że składanie wiązanek odbywało się zgodnie z ceremoniałem wojskowym.

Jako organizatorzy przykładamy wielką wagę do odpowiedniej oprawy uroczystości odbywających się pod pomnikiem w Fiszewie i staramy się aby były one jak najpiękniejsze i zostały w pamięci uczestników, a w szczególności w pamięci młodzieży. Po tych uroczystościach goście i uczestnicy wsiedli do autokarów i zostali przewiezieni do Gimnazjum w Gronowie Elbląskim. W szkole wszyscy otrzymali pyszną gorącą grochówkę, a po posiłku obejrzeli pokaz multimedialny pod tytułem „Moja Fiszewska historia” przygotowany przez Stowarzyszenie „Oleśno – wieś z pomysłem” oraz wystawę historyczną w której wykorzystano materiały archiwalne udostępnione przez Regionalną Pracownię Krajoznawczą przy PTTK w Elblągu.

Prezes Oddziału Agnieszka Banaś wręczyła podziękowania od organizatorów dla wszystkich instytucji, które wspomagały nas w naszej pracy społecznej i organizacji imprezy. Puchary ufundowane przez wójta gminy wręczyła Pani dyrektor Korzeniowska. W czasie kiedy komandor Złazu Sławomir Kałabun wręczał podziękowania dla szkół i drużyn uczestniczących w Złazie wytypowana przez nauczycieli młodzież brała udział w przygotowanych przez Komisję Krajoznawczą konkursach w których musieli wykazać się wiedzą historyczną z zakresu Powstania Listopadowego i wydarzeń w Fiszewie, oraz wiedzą krajoznawczą i przyrodniczą dotyczącą naszego regionu. Najmłodsi uczestnicy brali udział w konkursie rysunkowym, rysowali pomnik w Fiszewie. Po przeprowadzeniu tych konkursów młodzi turyści brali jeszcze udział w konkursie na wiersz lub piosenkę patriotyczną w którym mogli brać udział wszyscy chętni. Po zakończeniu wszystkich konkursów zwycięzcom zostały wręczone nagrody, ufundowane między innymi przez: Stowarzyszenie Aktywności Społecznej im. Tadeusza Rejtana, Wójta Gminy Stare Pole, Oddział PTTK w Elblągu. Po tej ceremonii podsumowaliśmy Złaz zapraszając na kolejną imprezę w kwietniu i wszystkich uczestników odwieźliśmy do Elbląga do miejsca skąd startowaliśmy.

Urszula Kałabun