Imprezy i wycieczki | Biuro | Kontakt

„Czterdzieści lat minęło“, to słowa znanej piosenki, które przypominają upływ czasu, wprawiają w zadumę i skłaniają do rozmyślań. Właśnie w bieżącym roku odbył się 40. Jubileuszowy Ogólnopolski Złaz Śladami Żołnierzy Powstania Listopadowego do Fiszewa. Organizatorami złazu byli Oddział PTTK Ziemi Elbląskiej w Elblągu, Klub Turystów Pieszych PTTK „Delta“, Klub Aktywnej Turystyki PTTK „Relaks“, Koło Przewodników i Pilotów Turystycznych PTTK im. R. Gierzyńskiego, Urząd Gminy i Gimnazjum im. Powstańców Listopadowych w Gronowie Elbląskim, 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Elblągu, Ochotnicza Straż Pożarna w Fiszewie. Wspomagali nas Urząd Miasta w Elblągu, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Koło Gospodyń Wiejskich w Fiszewie.

relacja dźwiękowa - Piotr Krupski

Najpierw jednak troszkę historii…
Złaz organizowany jest dla upamiętnienia wydarzeń mających miejsce w Fiszewie w 1832 roku. Po upadku Powstania Listopadowego żołnierze polscy opuścili Królestwo Polskie udając się do Prus. Tu zostali internowani. Powstańcy pomimo ogłoszonej przez cara amnestii, nie chcieli wracać na ziemie zaboru rosyjskiego, ponieważ bali się represji ze strony władz. W dniu 27 stycznia 1832 roku do bezbronnych powstańców, chcących udać się w kierunku Malborka, żołnierze pruscy otwierają ogień. Ośmiu żołnierzy zostaje zabitych, a wielu jest rannych. Zabici powstańcy zostają pochowani w zbiorowej mogile w Fiszewie. Wokół mogiły zostaje posadzonych osiem lip.

I właśnie te wydarzenia stały się inspiracją dla grupy członków PTTK w Elblągu. W 1972 roku Andrzej Wiśniewski, Franciszek Kamrowski, Zenon Urbaniak, Bolesław Kołtun i Mieczysław Perucki wybrali się do Fiszewa, aby szukać śladów tamtych wydarzeń. Od tej jednej wyprawy zaczęła się historia Złazów do Fiszewa. W 1975 roku dzięki Józefowi Cemerzewskiemu udało się odsłonić głaz pamiątkowy z napisem „Gloria victis - w hołdzie żołnierzom Powstania Listopadowego poległym w Fiszewie w 1832 roku - w XXX rocznicę wyzwolenia ziemi elbląskiej - społeczeństwo miasta i powiatu elbląskiego“. Autorem tego tekstu był niezapomniany Bolesław Kołtun. Złazy od początku miały na celu również przybliżenie tematyki Powstania Listopadowego.

Pierwsze były poświęcone wydarzeniom w Fiszewie i ogólnie powstaniu. Kolejne były związane z pułkami Wojska Polskiego w tego okresu, postaciami dowódców, bitwami i potyczkami Powstania Listopadowego.

Wracając do czasów współczesnych…
Mroźnym, ale pogodnym rankiem, 11 lutego 2012 roku prawie 200 turystów - dzieci i młodzież wraz z rodzicami i opiekunami ze szkół podstawowych nr 1, 9, 11, 12, 14, 16 i 19, gimnazjów nr 2 i 4 z Elbląga wyruszyło na trasy. Wśród uczestników spotkać można było również turystów ze Zwierzna, Gronowa Elbląskiego, Malborka, Tczewa i Nowego Dworu Gdańskiego.

Trasy prowadziła doświadczona kadra PTTK: przodownicy turystyki pieszej, przewodnicy turystyczni oraz instruktorzy krajoznawstwa. Na punkcie startowym każdej z tras, uczestnicy otrzymali pamiątkowy znaczek oraz kartę potwierdzającą uczestnictwo w złazie. W czasie wędrówek po terenie Żuław, kierownicy opowiadali historię mijanych miejsc oraz historię Fiszewa i wydarzeń, które tam się rozegrały. Kierownikami byli: Jolanta Bulak, Danuta Hoppa, Sławomir Kałabun, Piotr Krupski, Monika i Zdzisław Olesiak, Artur Wyszyński, Karol Wyszyński, Danuta i Krzysztof Żynda.
W czasie, kiedy uczestnicy złazu wędrowali trasami, w Gimnazjum im. Powstańców Listopadowych w Gronowie Elbląskim, szykowano już stołówkę i grochówkę oraz miejsce zakończenia, a w Fiszewie w świetlicy panie z Koła Gospodyń Wiejskich przygotowywały ciepłą herbatę, rozpaliły w kominku, aby uczestnicy mogli się ogrzać. Świetlica przeżyła oblężenie chętnych do ogrzania się w jej wnętrzu. Kiedy wszyscy raczyli się ciepłą herbatą, żołnierze i strażacy wystawili posterunki honorowe przy pomniku.

O godzinie 11³⁰ rozpoczęła się uroczystość przed pomnikiem w Fiszewie, którą poprowadził kol. Leszek Marcinkowski. Po powitaniu zgromadzonych gości nakreślił pokrótce historię masakry w Fiszewie z dnia 27 stycznia 1832 roku. Przybyli goście, przedstawiciele władz oraz uczestnicy złożyli kwiaty i zapalili znicze pod pomnikiem, a kapelan odmówił krótką modlitwę.

Następnie autokarami uczestnicy złazu pojechali do Gimnazjum im. Powstańców Listopadowych w Gronowie Elbląskim, gdzie w stołówce zjedli pyszną grochówkę. Kiedy już wszyscy posilili się ciepłym posiłkiem, nastąpiło rozpoczęcie dalszej części złazu. W imieniu organizatorów zebranych przywitali Leszek Marcinkowski i Alicja Gronek. Wstępem do wydarzeń w Fiszewie był wiersz „Wyjście z Polski“ Seweryna Goszczyńskiego, wyrecytowany przez uczennicę gimnazjum. Następnie wiceprezes Zarządu Oddziału PTTK Ziemi Elbląskiej w Elblągu Sławomir Kałabun wręczył statuetki instytucjom i organizacjom, które przez minione 40 lat wspierały organizację złazu. Uhonorowano w ten sposób: Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Departament Sportu Urzędu Miejskiego w Elblągu, Żołnierzy z 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Elblągu, Strażaków z Ochotniczej Straży Pożarnej w Fiszewie, Gimnazjum im. Powstańców Listopadowych w Gronowie Elbląskim, Gminę Stare Pole, Gminę Gronowo Elbląskie, Klub Turystów Pieszych PTTK "Delta", Sołectwo w Fiszewie, Koło Gospodyń Wiejskich w Fiszewie. Podziękowano również pionierom i inicjatorom złazu: Andrzejowi Wiśniewskiemu, Mieczysławowi Peruckiemu oraz Zenonowi Urbaniakowi. W dalszej części uroczystości wysłuchano gawędy i wspomnień Andrzeja Wiśniewskiego, Członka Honorowego PTTK, będącego inicjatorem pierwszego złazu do Fiszewa w 1972 roku. Potem wysłuchano prezentacji nauczycieli i uczniów miejscowego gimnazjum.
W tym czasie część uczestników brała udział w konkursach: przyrodniczym, historycznym i turystycznym. Najmłodsi rysowali pomnik w Fiszewie. W biurze złazu turyści mogli uzyskać potwierdzenie punktów na odznakę „Siedmiomilowe Buty“, OTP, odznaki regionalne oraz odcisk pamiątkowej pieczęci. Uczniowie gimnazjum przygotowali słodki zakątek, w którym można było uraczyć się domowymi wypiekami.

Po gawędach odbył się konkurs na piosenkę, w której uczestnicy przedstawili bardzo szeroki repertuar: wiersze, piosenki patriotyczne oraz o tematyce dowolnej.

Podczas zakończenia złazu przedstawiciel Departamentu Sportu Urzędu Miejskiego w Elblągu - Andrzej Korpacki oraz Członek Honorowy PTTK Andrzej Wiśniewski wręczyli każdej z drużyn pamiątkowy dyplom i podziękowania za udział oraz drobne upominki. Następnie kierownicy konkursów wręczyli uczestnikom nagrody w postaci gier, książek i sprzętu turystycznego. I takim miłym akcentem zakończył się 40. Jubileuszowy Złaz Śladami Żołnierzy Powstania Listopadowego do Fiszewa.

Pozostało już tylko autobusami wrócić do domów, ale pozostaną z nami wrażenia z mroźnego wędrowania, smak grochówki, emocje z konkursów, a dyplomy i nagrody będą przypominały nasze spotkanie.

Alicja Gronek i Piotr Krupski