Imprezy i wycieczki | Biuro | Kontakt

W sobotę 20.02.2016 roku odbył się „44 Ogólnopolski Złaz Śladami Powstańców Listopadowych do Fiszewa” impreza organizowana od 1971 r. przez działaczy z PTTK z Elbląga i członków KTP „Delta”. Ideą, jaka przyświecała i przyświeca do dnia dzisiejszego organizatorom było zachowanie w pamięci wydarzeń związanych z Powstaniem Listopadowym, a które miały miejsce w Fiszewie. Oto, co się wydarzyło:

Po upadku Powstania Listopadowego żołnierze polscy opuścili Królestwo Polskie i przekraczając granicę udali się do Prus między innymi na teren Żuław, gdzie złożyli broń i zostali internowani. Powstańcy, pomimo ogłoszenia przez cara amnestii, nie uwierzyli w dobre intencje zaborcy i nie chcieli wracać na ziemię zaboru rosyjskiego, ponieważ bali się represji ze strony władz rosyjskich. Postanawiają emigrować do Francji. W dniu 27.01.1832 r. do bezbronnych powstańców udających się w kierunku Malborka, żołnierze pruscy otwierają ogień. Ośmiu żołnierzy zostaje zabitych, a wielu jest rannych. Zabici powstańcy zostają pochowani w zbiorowej mogile w Fiszewie. Wokół mogiły zostaje posadzonych osiem lip.

W latach siedemdziesiątych XX wieku działacze KTP „Delta” z elbląskiego PTTK penetrując tereny Żuław i dostępną w tym czasie literaturę (najczęściej w języku niemieckim) odgrzebali z niepamięci informacje o tym, co wydarzyło się w tej małej żuławskiej wiosce. W ich głowach zaświtała myśl o upamiętnieniu tych wydarzeń i w 1971 roku zorganizowali pierwszy Złaz do Fiszewa, który organizowany był w tym roku już po raz 44. W roku 1975 działacze PTTK z KTP „Delta” byli inicjatorami ustawienia w miejscu domniemanego pochówku powstańców głazu narzutowego i umieszczenia na nim tablicy pamiątkowej. Pomysł został zrealizowany dzięki dobrej woli wielu ludzi. Wieloletnim komandorem Złazu był śp. Bolesław Kołtun, który dołożył wielu starań, żeby impreza ta miała odpowiednio uroczystą oprawę. Kiedy kolega Bolek ze względu na stan zdrowia wycofał się z organizacji Złazu pałeczkę organizacyjną przejął od niego Sławomir Kałabun, który kontynuuje dobre tradycje tej imprezy.

Już wiele tygodni przed Złazem prowadzone były prace przygotowawcze do tej bardzo ważnej dla naszych działaczy imprezy. Komandor Złazu Sławomir Kałabun przygotował regulamin, w którym umieszczone zostały informacje organizacyjne i przygotowane propozycje tras, oraz dokładny plan uroczystości, które mają się odbyć pod pomnikiem Powstańców Listopadowych w Fiszewie. Od wielu lat w regulaminie tej imprezy umieszczane są również informacja dotycząca Powstania Listopadowego. W każdym roku poruszany i przybliżany uczestnikom Złazu jest inny temat: był cykl przybliżający bohaterów powstania, najważniejsze bitwy czy postacie dowódców powstania. W tym roku poruszanym tematem była „Wielka emigracja”. Kiedy regulamin był już gotowy pozostało jeszcze tylko umieścić na tytułowej stronie wizerunek znaczka, którego treść musiała nawiązywać do tematu poruszanego w regulaminie. Gotowy regulamin powędrował na stronę internetową Oddziału i do wszystkich szkół znajdujących się w naszym mieście i ościennych miejscowościach, jak również do pobliskich zaprzyjaźnionych oddziałów i klubów PTTK. Czekając na zgłoszenia grup kontynuowaliśmy przygotowania imprezy: uzgodniliśmy i dograliśmy czasowo wszystkie potrzebne sprawy z wojskiem, policją, strażą pożarną, wójtem gminy, dyrekcją szkoły w Gronowie Elbląskim, sołtysem z Fiszewa, wypożyczyliśmy również z teatru stroje żołnierzy z epoki. Potem wykonaliśmy znaczki butony, przygotowaliśmy pytania na konkursy historyczny i przyrodniczy i wklejki samoprzylepne do książeczek odznak PTTK.

W tym roku na Złaz zgłosiło się około 300 uczestników z Elbląga, Malborka, Gdyni, Tczewa, Zwierzna, Nowego Dworu Gdańskiego, Subkowy i Gronowa Elbląskiego. Turyści zwiedzali okolicę wędrując pieszo po trasach wiodących przez malownicze żuławskie wsie skrywające swą ciekawą historię za ścianami zabytkowych domów, czy w ciszy menonickich cmentarzy. Trasy doprowadziły wszystkich uczestników pod pomnik w Fiszewie, gdzie miały odbyć się uroczystości patriotyczne.
Uroczystości pod pomnikiem rozpoczęto od wystawienia Warty Honorowej złożonej z żołnierzy 16. Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Króla Kazimierza Jagiellończyka w Elblągu, strażaków Ochotniczej Straży Pożarnej z Fiszewa i z Gronowa Elbląskiego oraz strażaków przebranych w mundury powstańców listopadowych. Przy pomniku stanął również poczet sztandarowy z gimnazjum w Gronowie Elbląskim. Po sygnale „Słuchajcie wszyscy” wykonanym na trąbce sygnałowej przez trębacza nastąpiło powitanie honorowych gości: Wójta Gminy Gronowo Elbląskie Pana Marcina Ślęzaka, Kapelana WP ks. Komandora Jarosława Antoszewskiego, Dyrektor Gimnazjum im. Powstańców Listopadowych w Gronowie Elbląskim Panią Marię Korzeniewską, Sołtysa Fiszewa Panią Krystynę Salabura, Komendantów oraz członków Ochotniczych Straży Pożarnych z Fiszewa i Gronowa Elbląskiego oraz mieszkańców Fiszewa i uczestników Złazu. Potem nastąpiła modlitwa za zmarłych odmówiona przez księdza kapelana. Leszek Marcinkowski, prowadzący uroczystości pod pomnikiem odczytał apel poległych. Po apelu delegacje gości, przedstawicieli władz, wojska, strażaków, turystów uczestniczących w Złazie oraz mieszkańców wsi, jak i uczniów z Gimnazjum w Gronowie Elbląskim im. Powstańców Listopadowych, przy dźwiękach werbli, złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów i zapaliły znicze. Było to tym bardziej uroczyste, że składanie wiązanek odbywało się zgodnie z ceremoniałem wojskowym.

Jako organizatorzy przykładamy wielką wagę do odpowiedniej oprawy uroczystości odbywających się pod pomnikiem w Fiszewie i staramy się, aby były one jak najpiękniejsze i zostały w pamięci uczestników, a w szczególności w pamięci młodzieży. Po tych uroczystościach goście i uczestnicy wsiedli do autokarów i zostali przewiezieni do Gimnazjum w Gronowie Elbląskim. W szkole wszyscy otrzymali pyszną gorącą grochówkę, a po posiłku mieli okazję obejrzeć wystawę historyczną dotyczącą Złazów do Fiszewa i samego Powstania Listopadowego a w której wykorzystano materiały archiwalne udostępnione przez Regionalną Pracownię Krajoznawczą przy PTTK w Elblągu.
Prezes Oddziału Agnieszka Banaś wraz z komandorem Złazu Sławomirem Kałabun wręczyła podziękowania od organizatorów dla wszystkich instytucji, które wspomagały nas w naszej pracy społecznej i organizacji imprezy. Puchary ufundowane przez wójta gminy wręczyła Pani Dyrektor Korzeniowska. Podczas gdy komandor Złazu Sławomir Kałabun wręczał podziękowania dla szkół i drużyn uczestniczących w Złazie, wytypowana przez nauczycieli młodzież brała udział w przygotowanych przez Komisję Krajoznawczą konkursach, w których musieli wykazać się wiedzą historyczną z zakresu Powstania Listopadowego i wydarzeń w Fiszewie oraz wiedzą krajoznawczą i przyrodniczą dotyczącą naszego regionu. Najmłodsi uczestnicy brali udział w konkursie rysunkowym, rysowali pomnik w Fiszewie. Po przeprowadzeniu tych konkursów młodzi turyści brali jeszcze udział w konkursie na wiersz lub piosenkę patriotyczną, w którym mogli brać udział wszyscy chętni. Po zakończeniu wszystkich konkursów zwycięzcom zostały wręczone nagrody, ufundowane przez: Oddział PTTK w Elblągu. Po tej ceremonii podsumowaliśmy Złaz zapraszając na kolejną imprezę w kwietniu. Wszystkich uczestników odwieźliśmy do Elbląga, do miejsca skąd startowaliśmy.

Zakończenie Złazu prowadzili: komandor Sławomir Kałabun, wicekomandor Leszek Marcinkowski oraz Prezes Oddziału PTTK Agnieszka Banaś.
Trasy na Złazie oraz konkursy prowadzili: Karol Wyszyński, Danuta Hoppa, Danuta i Krzysztof Żynda, Jolanta Kałabun, Barbara Krajnik.

Jolanta Kałabun